Авылыңа кайтып кил!
Ул – Казан шәһәрендәге хастаханә баш табибы, медицина фәннәре кандидаты, Россиянең һәм Татарстанның атказанган табибы, җиде меңнән артык операция ясап, хасталарны савыктырган алтын куллы хирург.
Ул – чәчәк кебек өч кыз әтисе, дистәгә якын оныклар бабасы. Казан шәһәрендәге ташландык балалар өчен эшләп килгән приют – хастаханәдәге йөзләгән балаларның да «бабасы», рәсми опекуны. Ул – ике чакырылышта Татарстан Дәүләт Советы депутаты. Туган ягы Чүпрәле төбәге хакында дөнья күргән бик саллы фәнни-популяр хезмәт авторы. Ул – борынгы Үтәш морзалар нәселеннән.
Әгәр авыл малайлары булмасак, бәлки, безне язмыш Рөстәм Сәйфулла улы белән таныштырып та тормас иде. 2011 елда күренекле хирургның «Безнең тамырлар Бизнәдә» дип исемләнгән шактый саллы хезмәте дөнья күрде. Ул – ошбу проектның рухландыручысы, идея авторы һәм оештыручы җитәкчесе. Форсаттан файдаланып, искәртү урынлы булыр: Чыңгыз хан турындагы чынбарлыкка иң якын торган романның авторы да һөнәре буенча табиб кеше. Шөкер, соңгы елларда без, татарлар да, чын тарихыбызны белә башладык. Күптән түгел Ш.Мәрҗани исемендәге Тарих институты «Татар тарихыны»ның җиденче томын дөньяга чыгарды. Әлеге биниһая олуг хезмәт янына авыл, төбәк тарихына багышланган эзләнүләр дә нәшер ителеп килә. «Безнең тамырлар Бизнәдә» хезмәте –шуның матур өлгесе.
Ошбу хезмәтнең фәнни консультанты, күренекле тарихчы Фаяз Хуҗин искәртүенчә, чыннан да, «олы тарих, гаилә, авыл, район, кыскасы, төбәк тарихыннан башланырга тиеш. Безнең төп байлыгыбыз – хезмәт кешесе дияргә ярата түрәләребез, ә тарих китапларын ачып карасаң, кенәзләр дә патшалар – асылына тиз генә төшенеп җитә алмаслык сәясәт». Ошбу сүзләре белән мең тапкыр хаклы мөхтәрәм галим – тарих ул берәмтекләп җыйганда гына тарих була.
Мин Рөстәм Сәйфулла улы белән авыл, төбәк тарихы хакындагы китапны язганда ныклап таныштым. Һәм, әлбәттә, язучы буларак болай да ак халатлы хөрмәткә лаек һөнәр иясенә бетмәс-төкәнмәс энергия бирүче көчне эзләргә керештем, кыскасы, аның фидакарьлегенә, тиктормас бай рухлы җанына беррәттән «диагноз» да куясы килә иде.
Хәзер бездә «Үз мәктәбеңә ярдәм ит!» дигән шигарь белән бик матур эшләр башланып китте. Бу язма Рөстәм Бакировның туган төбәге турында китап нәшер итүе хакында гына түгел, әлеге шәхеснең башкаладан 300 чакрым ераклыкта булган туган авылына кайтып ничек илһамланып килгәнлеген, алай гына да түгел, туган авылына берничә ел рәттән юллар салырга булышуы турында да. Яшьләр өчен яңа мәдәният учагы йорты төзергә дип янып йөрүләре турында да телгә алып китәсем килә. Бәлки, аның бу игелекле эшләре әлегә рәсми төс үк алмаган «Авылыңа ярдәм ит!» дигән яңа шигарь тууга этәргеч булыр. Менә берничә ел рәттән Р.Бакиров инициативасы белән Бизнә авылында «Авыл көне» бәйрәме оештырылып килә, шул көнне туган авылларына дөньяның төрле төбәкләрендә яшәгән авылдашлар җыела. Үзенә күрә бер искиткеч матур Сабантуй рәвешен ала ошбу бәйрәм.
Кәефем юк дип зарланган кешегә Рөстәм ага шаяртып та, яратып та: «Авылыңа кайтып кил син, туган!»– дияргә ярата. Авылның шифалы һавасы чыннан да, адәм баласын алыштыра да куя. Хәер, кайтырлык авылың калган булса, бигрәк тә син туып үскән авыл, кендек каның тамган җирләрең инде бүген ташландык, хәрабә хәлендә булмаса. Гөнаһ шомлыгы белән инде шулай икән, син аны яңартырга, тергезергә ярдәм итәргә бурычлы. «Туган авылыңа ярдәм ит!» дигән кампания әлегә булмаса да, Рөстәм Сәйфулла улы үзенең туган Татар Бизнәсендә ошбу игелекле гамәлләрне күптән башлап җибәрде һәм әле дә актив дәвам итә. Чөнки әлеге эшкә авылдашлары да актив кушылып китте. Әнисә Азизова, Нурулла Юмангулов, Рифкат Низамов, Рәфик Хәйбуллов кебек тынгысыз җаннар да бихисап Татар Бизнәсендә. Авылның агрофирмасын исә шулай ук авылдашлары кайнар йөрәкле егет Фәрит Мөдәрисов җитәкли.
Шунысын да искәртми мөмкин түгел: авыл зираты 180 метр озынлыкта тимер рәшәткә белән әйләндерелеп алынды, матур капка ясалды. Бу эшне алар Рәшит Айсин һәм Энглис Кучатков белән бергә башлап йөрделәр. Чишмәләрне төзекләндерү дә изге эш булып тора. Халыктан җыелган акчага Гает чишмәсе яңартылды, ә Кыпыр кизләве исә Максуд һәм Мансур Аляутдиновлар матди ярдәме белән төзекләндерелде. Җәмил Мөдәрисов, Рәфик Хәйбулов, Иматдин Айнутдинов һәм Рәшит Салиховлар ярдәме белән юлларга таш түшәлә. Хәер, туган авылны төзекләндерүгә авылдашлар дәррәү купты. Нияз Хисмәтов, Иршат Мәхмүтов кебек егетләр шулай ук үз көчләрен кызганмыйлар. Авыл мәчете Гомәр хәзрәт догалары белән сихәтләнә.
15 августта Татар Бизнәсендә тагын «Авыл көне». Нур өстенә нур дигәндәй, ул быел мәктәпнең 135 еллык юбилей елына да туры килә икән. Мөхтәрәм укытучылар Флера Мөдәррисова, Хәтирә Хөснетдинова, Эльмира Мифтахетдинова, Әнисә Азизова, Рәшит Айсиннар бу бәйрәмне аеруча зарыгып көтә. Чөнки ул көн аларны да яшьлекләре белән кабат очраштырачак лабаса! Авылыңа кайтып кил, яшьли авылдан чыгып киткән авыл баласы. Бәйрәм түгел бит, дип кенә торма. Син кайткач, авыл өчен үзе бер бәйрәм булыр. Чөнки син аның үз баласы бит...
«Ватаным Татарстан»,
№ 116, 11.08.2015